Spataders behandelen kan op verschillende manieren. Vaak worden spataders verwijderd of onschadelijk gemaakt. Beide mogelijkheden hebben hetzelfde doel: het bloed niet meer door de spatader te laten stromen.
Waarom spataders behandelen?
Spataders worden vaak behandeld om cosmetische redenen. Bijvoorbeeld omdat iemand de zichtbare spataders niet mooi vindt. Spataders kunnen echter ook klachten geven, waardoor een behandeling de voorkeur heeft. Veelvoorkomende klachten zijn:
Hieronder vindt u een overzicht van mogelijke behandelingen bij spataders. Welke behandeling gekozen wordt, hangt af van verschillende factoren, waaronder de grootte en plek van de spataders, maar ook van uw persoonlijke voorkeur en medische voorgeschiedenis.
Steunkousen bij spataders
De behandeling van spataders kan gestart worden met steunkousen of elastische kousen. Steunkousen gaan de verhoogde druk in de onderbenen tegen waardoor spataderklachten vaak kunnen verminderen en het risico op nieuwe spataders wordt verkleind. Bovendien verminderen ze oedeem (vochtophoping) in de enkels. Steunkousen zijn zeer geschikt voor mensen die om welke reden dan ook niet in aanmerking komen voor een operatieve behandeling van de spataders.
Een nadeel van steunkousen is dat elk paar slechts zes tot negen maanden mee gaat en daarna vervangen moet worden. Ook kan het als hinderlijk worden ervaren om ze elke dag te moeten dragen, vooral bij warm weer.
Steunkousen worden ook vaak gebruikt als aanvulling of nabehandeling na een operatieve spataderbehandeling. Bij de meerderheid van onderstaande behandelingen worden steunkousen meegegeven.
Het dichtlijmen van een slechtwerkende hoofdader is een vrij nieuwe behandeling. De hoofdader wordt afgesloten met speciale weefsellijm. Omdat er geen verhitting plaatsvindt, is er geen plaatselijke verdoving nodig. Wel wordt de plaats waar de arts de lijm inbrengt van tevoren verdoofd. Bij deze behandeling geldt dat er geen grote littekens ontstaan en er vrijwel geen complicaties kunnen optreden.
Een nadeel van de behandeling is dat deze nog niet overal wordt uitgevoerd en dat verzekeraars het doorgaans nog niet vergoeden. Het is achteraf niet nodig om een steunkous te dragen, al kan dit wel wanneer u dat prettig vindt.
Via een ingreep kunnen spataders met radiofrequentiegolven dichtgemaakt worden. Hiervoor wordt via een klein sneetje in het been een behandelkatheter (behandeldraad) in de spatader gebracht. Door de radiogolven komt hitte vrij. De behandeling gebeurt onder plaatselijke of gehele verdoving. Bij deze behandeling treden zelden complicaties op. Wel kunt u na de behandeling tijdelijk een pijnlijk of trekkend gevoel hebben in het behandelde gebied. Ook dient u na de ingreep enkele dagen steunkousen te dragen. Ablatietherapie met radiofrequentiegolven is vergelijkbaar met spataders laseren, maar is wat milder.
Strippen is een operatie waarbij de slechtwerkende hoofdader chirurgisch wordt verwijderd. De chirurg haalt via twee kleine sneetjes de slechtwerkende hoofdader uit het been. Het strippen gebeurt op de operatiekamer onder plaatselijke of algehele verdoving. Aangezien dit een chirurgische ingreep betreft, bestaat de kans op algemene complicaties die na een operatie kunnen ontstaan, zoals infectie van de wond, nabloeding en trombose. Ook laat deze behandelmethode littekens achter. Een voordeel is echter dat hoe meer slechtwerkende aders worden verwijderd, hoe langer het duurt voordat ze opnieuw ontstaan. Het strippen van spataders is sterk verminderd sinds de opkomst van de endoveneuze (inwendige) technieken begin 21ste eeuw.
Sclerocompressietherapie is mogelijk bij kleine tot middelgrote oppervlakkig zichtbare spataders. Er wordt een vloeistof ingespoten die de spatader inwendig irriteert, waardoor de vaatwand zich verkleeft. Een verdoving is niet nodig bij sclerocompressietherapie. Er is altijd nabehandeling nodig met steunkousen, de duur van de nabehandeling hangt af van de grootte van de slechtwerkende aders: tussen een week en enkele weken.
Bij foam-echosclerose wordt de slechtwerkende hoofdader of een grotere dieper gelegen spatader dichtgespoten met schuim. Het bloed stroomt na de behandeling langs andere aders naar het hart.
Via een ingreep kan een slechtwerkende hoofdader met hitte of licht dichtgemaakt worden. De hitte of het licht komt van een laser af. Om de ader te bereiken wordt een klein sneetje in het been gemaakt. Deze kortdurende ingreep gebeurt onder plaatselijke verdoving. Ook treden er zelden complicaties op. Wel kunt u tot een paar weken na de behandeling last hebben van een trekkend of brandend gevoel in uw been. Na de ingreep dient u enkele dagen steunkousen te dragen.
Flebectomie volgens Müller is een operatie waarbij spataders via een haaknaaldje worden verwijderd. De flebectomie gebeurt via meerdere kleine sneetjes en is gebruikelijk bij zichtbare en voelbare, kleine spataders. De behandeling vindt plaats onder plaatselijke verdoving. Bij een uitgebreide behandeling is de ingreep in de operatiekamer onder plaatselijke- of algehele verdoving. Een voordeel van deze behandeling ten opzichte van bijvoorbeeld strippen, is dat er slechts kleine littekens achterblijven.
Bij deze behandeling worden er bewust littekens aangebracht in de spataders. Dat gebeurt met een dunne draad (katheter) met een klein metalen balletje aan het uiteinde. De aderwand wordt beschadigd via roterende bewegingen en een medicijn dat door de katheter wordt ingespoten, zodat er littekenvorming ontstaat. Hierdoor zullen de vaatwanden verkleven, waardoor de bloeddoorstroming stopt.
Deze behandeling verloopt vrijwel pijnloos, waardoor slechts een plaatselijke verdovende prik nodig is. Een ander voordeel van littekenvorming in spataders is dat er geen zenuwletsel of pijn als gevolg kan ontstaan. Wel moet u na de behandeling twee weken lang overdag een steunkous dragen.